Some 3400 years ago the first settlements were in the village of Vianen, but the village was often plagued by floods, causing the residents to live elsewhere. Around the year 1000 AD there were only definitive settlements.
In 1336, Willem van Duivenvoorde, the builder of Vianen and his wife Heilwich van Vianen, gave the first city rights to Vianen. Willem built Vianen as a fortified city. The city has various defenses, such as the city walls and the Lekpoort. These defenses could be used to put pressure on the bishop of Utrecht, giving Vianen a competitive position in relation to Utrecht. The city enjoys a strategically important location on the Lek. Later the city was in the New Dutch Water Line.
The Brederode family was important for the historical development of Vianen. They turned Vianen into a thriving city that at the same time was a state. Walraven I van Brederode became lord of Vianen in 1414. The Brederode family inhabited the Batestein castle, the Brederode family came from a noble family and played an important role in the history of Holland. In 1679 Wolfert van Brederode, the last male gender of the family, died. The glory of Vianen was inherited by the German house Lippe, Vianen was at that time still a part of the German Empire that was independent of the Republic. In 1696 the Batestein castle went up in flames, the Hofpoort is the only thing left.
Vianen was bought by the States of Holland and West-Friesland for an amount of 900,000 guilders in 1725. [source?] About 70 years later, after the proclamation of the Batavian Republic in 1795, Vianen only belonged to Holland.

Zo'n 3400 jaar geleden waren de eerste nederzettingen in het dorp Vianen, maar het dorpje werd vaak geteisterd door overstromingen waardoor de bewoners steeds weer ergens anders gingen wonen. Rond het jaar 1000 na Christus kwamen er pas definitieve nederzettingen.

In 1336 gaf Willem van Duivenvoorde, de bouwheer van Vianen met zijn vrouw Heilwich van Vianen de eerste stadsrechten aan Vianen. Willem legde Vianen aan als vestingstad. De stad heeft verscheidene verdedigingswerken, zoals bijvoorbeeld de stadsmuren en de Lekpoort. Deze verdedigingswerken konden gebruikt worden om de bisschop van Utrecht onder druk te zetten, waardoor Vianen een concurrentiepositie kreeg ten opzichte van Utrecht. De stad ligt op een strategisch belangrijke ligging aan de Lek. Later lag de stad in de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

De familie Brederode was belangrijk voor de historische ontwikkeling van Vianen. Ze maakten van Vianen een bloeiende stad, die tegelijkertijd ook een staat was. In 1414 werd Walraven I van Brederode door een huwelijk heer van Vianen. Het geslacht van Brederode bewoonde het kasteel Batestein, de familie van Brederode kwam van een adellijk geslacht en speelde in de geschiedenis van Holland al een belangrijke rol. In 1679 overleed Wolfert van Brederode, het laatste mannelijke geslacht van de familie. De heerlijkheid van Vianen werd geërfd door het Duitse huis Lippe, Vianen was in die tijd nog een van de Republiek onafhankelijk deel van het Duitse Rijk. In 1696 ging het kasteel Batestein in vlammen op, de Hofpoort is het enige wat er nu nog van over is.

In 1725 werd Vianen gekocht door de Staten van Holland en West-Friesland voor een bedrag van 900.000 gulden.[bron?] Ongeveer 70 jaar later, na het uitroepen van de Bataafse Republiek in 1795, behoorde Vianen pas tot Holland.